Histeri ve Öteki Kadın

Özne başlangıçta kendisini annenin bir bütünü olarak algılar. Narsistik bir uzantı olarak annenin devamıdır. Sonrasında özne anneden ayrışır ve onun bir parçası olma/onu -özne-liği olmadan bir parçası sayma arzusundan vazgeçer. Bu vazgeçme ayrışma ferahlığından çok büyük bir  kaygı uyandırır. Bir özne olarak ‚‘‘Anne nedir, kimdir, bebekten ne ister? ‘‘. Bu  doğum öncesi karnında olan, doğum sonrasında beslenme işlevi için yine bedeni ile (anne memesi) bağlı kalmaya devam eden ,bilinen ve tanınan zevk nesnesi olan annenin artık yeni bir özne oluşunun kabulü karşısındaki kaygıyla başa çıkma şekli ve bilinçdışı seçimi öznenin psikoz, nevroz ya da sapkın tarafta oluşmasına neden olur.

 Bir nevroz olarak histerik bu ayrışmayı gerçekleştirmiş, ödipal dönemde annenin bir kadın olduğunu ve kadın arzusunu  yani eksikliği deneyimlemiş  bir öznedir. Eksiklik burada annenin kendisinin devamı veya kendisinin annenin devamı olmadığı ve annenin arzusunun sadece kendisine yönelik olmadığı narsisizminden çıkabilmektir. Bazen bir babanın çağrısıyla, bazen bir ötekinin çağrısıyla(çalışan bir anne gibi, kendini önemseyen ve kendine vakit ayırabilen  bir  anne  gibi) bebek bir eksikliği farkeder. Anne tam değildir ve onun da kendi(anne) veya  kendisinin (bebek)  veremediği bir öznelliği vardır. Sapkınlıkta bu eksiklik bilinir ama reddelirken, histeri de bu çatışma yaşanmış ve bastırılmış olur. Bu yüzden  histerik, arzusunu tatminsiz kalarak ve Başka’yı tatminsiz bırakarak sürdürmektedir (Soler, 1996). Partnerini eksik bırakmak, onu  arzulayan konumda tutmak için  çabalar.(Fink, 1997); Histerik, bu şekilde  varlığını tanımaktadır. Perversiyonda arzunun nesnesi olma söz  konusuyken  histeri de arzuyu tatminsiz bırakmak vardır. (Soler, 1996). 

 Histeriyi klinikte en çok , ‘‘öteki kadın, başka kadın‘‘ üzerinden tanırız. Histerik özne ikili ilişkiye başka bir kadını  düşlemsel ya  da gerçek olarak dahil ederek ödipal bir üçgen yaratır. Bu öteki kadınlar  ‘‘ kadınsılığa dair bilgileri olan‘‘ kadınlardır.  Özellikle kıskançlık ya da aldatılma düşlemlerinde çalışıldığında bir süre sonra partnerin arzusundan çok bu öteki kadına duyulan öfkenin hasedin daha kuvvetli olabileceğini görürüz. Bütün bu duygulanımlar bize histerik öznenin ödipi  nasıl deneyimlediği hakkında bir bilgi verir. Dor( 2013), histeriğin yüceltme mekanizmalarına baktığında bu yüceltilmiş nesnenin bir babanın ikamesinden çok ‚‘‘eksiksiz baba‘‘ olduğunu söylemiştir. Bu dinamiğe baktığımızda babasının şefkatinden mahrum kalmış, onun idealizasyonunu karşılayamamış öznelerin neden histerik semptomlar geliştirdiklerini göstermektedir. 

KAYNAKÇA:

1-)Aydoğ,S.(2019). Lacanyen Yaklaşımda Cinsiyetlenme ve Histeri Nevrozu. Ayna Klinik Psikoloji Dergisi. Ankara. 

2-)Dor, J. (2013). The clinical Lacan. New York: Other Press, LLC 

3-)Fink, B. (1997). The Lacanian subject: Between language and jouissance. Princeton, NJ: Princeton.University Press. 

4-)Fink, B. (1997). A Clinical Introduction to Lacanian Psychoanalysis: Theory and Technique. United States: Harvard University Press 

5-)Soler, C. (1996). Hysteria and obsession. İçinde R. Feldstein, B. Fink, & M. Jaanus (Ed.), Reading seminars I and II: Lacan’s return to Freud (ss. 248-282). New York, NY: State University of New York Press.