Bloglarım

Yıkıcılık, Ölüm Dürtüsü ve Psikoz

07.06.2025

Gösterim Sayısı: 284

Yıkıcılık, insanın içinde taşıdığı o kara mayın: Freud’a göre sadece başkasına değil, kendine yönelmiş bir öfkenin, bastırılmış bir gerçeğin infilakı. Lacan içinse yıkıcılık, simgeselin kurucu eksikliğiyle gelen bir tür varoluşsal yarılmadır; insan konuştuğu andan itibaren kendinden düşmüştür, ve bu düşüşün yankısı zamanla kendini şiddet, sapkınlık ya da nihilizm olarak gösterir. Yıkmak, bazen bir anlam talebidir; bazen de dilin bozguna uğradığı yerde ortaya çıkan bir çığlık. Freud’un 1920’lerde tanımladığı ölüm dürtüsü (Todestrieb), organizmanın tekrar cansızlığa dönme eğilimini anlatır: Tüm canlılığın, sonunda kendini sessizlikte eritme arzusudur bu. Lacan bu dürtüyü, jouissance (haz+acı) kavramıyla yeniden düşünür: Ölüm dürtüsü, sadece sona erme değil, aynı zamanda varoluşun sınırlarını zorlayan bir hazda ısrar etme biçimidir. Yani özne, acıya rağmen hatta bazen acı sayesinde var olmaya çalışır. Toplumun normları tarafından dışlanan, bastırılan her şey, dönüş yolunu ölüm dürtüsünün patikalarında bulur.

Daha Fazla

Frida Kahlo’ya Lacancı Bir Bakış: Arzunun Yaralı Yüzü

01.04.2025

Gösterim Sayısı: 6644

Frida Kahlo’nun sanatı, yalnızca bir otoportre dizisi değil; Lacancı anlamda parçalanmış öznenin arzusu, kaybı ve eksikliğiyle yüzleşmesidir. Onun eserlerinde kadınlık, beden, acı ve kimlik sürekli olarak sorgulanır. Lacan’ın özne kuramı açısından Frida’nın sanat üretimi, simgesel düzende bir yer arayan ama sürekli “Gerçek” olanla —yani temsil edilemeyen travmatik deneyimlerle— karşılaşan bir öznenin dışavurumudur.

Daha Fazla

Narsisizm ve Psikanaliz

01.04.2025

Gösterim Sayısı: 6788

Bebek doğduğunda ideali kendi benliği içindedir ve daha narsistik konumundan dünyaya bakar. Dünyanın merkezinde olandır ; talepleri özellikle annesi tarafından karşılanmalıdır ve ötekilere kendi ihtiyaçlarını reddetmesi veya kapsamasına göre ruhsallığında yer açabilir. Doğduğu beşik,tahtıdır. Büyümek bu tahtan inmekle (emeklemek,yürümek), tahtına birilerinin oturabildiğini görmek ve buna tahammül edebilmekle ( kardeş ve üçüncü ile tanışan oidipus kompleksimiz) ve açıldıkça çok fazla tahtın olduğunu farkedip herkesin aynı ruhsallıkta olmadığını ama benliğinden daha üst veya alt konumda da olmadığını görebilmekle devam eder. Bu anlamda sağlıklı bağ kurmak için ilk adım annenin, çocuğun taleplerini duyabilmesi ve karşılayabilmesidir. Parman(2020), annenin bebeğe kapsayan-kapsanan bir ilişki sunduğunu söyler.Bir bebek ağladığında ona “Acıktın mı sen?” diye sorduğunda, bebek yaşadığı bu rahatsızlığın duyulduğunu ve bunun “açlık” olduğunu anlar. Böylelikle yaşadığı çatışma anne tarafından duyulmuş ve kendi ruhsallığında da tanımlanmış olur. Ama eğer anne bebeklikten çocukluk evresi boyunca onun taleplerini kapsayamazsa veya çocuk ebeveyni tarafından defalarca hayal kırıklığına uğrar ve başa çıkmak içib onlardan beklentisini benliğine geri çekerse ( bu düşlemsel olarak idealize edebileceği bir ebeveyn bulamayışı ile de ilgili olabilir) , narsisizm gelişir.

Daha Fazla

Histeri ve Öteki Kadın

01.04.2025

Gösterim Sayısı: 7056

Histeriyi klinikte en çok , ‘‘öteki kadın, başka kadın‘‘ üzerinden tanırız. Histerik özne ikili ilişkiye başka bir kadını düşlemsel ya da gerçek olarak dahil ederek ödipal bir üçgen yaratır. Bu öteki kadınlar ‘‘ kadınsılığa dair bilgileri olan‘‘ kadınlardır. Özellikle kıskançlık ya da aldatılma düşlemlerinde çalışıldığında bir süre sonra partnerin arzusundan çok bu öteki kadına duyulan öfkenin hasedin daha kuvvetli olabileceğini görürüz. Bütün bu duygulanımlar bize histerik öznenin ödipi nasıl deneyimlediği hakkında bir bilgi verir. Dor( 2013), histeriğin yüceltme mekanizmalarına baktığında bu yüceltilmiş nesnenin bir babanın ikamesinden çok ‚‘‘eksiksiz baba‘‘ olduğunu söylemiştir. Bu dinamiğe baktığımızda babasının şefkatinden mahrum kalmış, onun idealizasyonunu karşılayamamış öznelerin neden histerik semptomlar geliştirdiklerini göstermektedir.

Daha Fazla

Kafka’nın Dönüşüm Eserine Psikanalitik Bir Bakış: Freud ve Lacan Perspektifinden

01.04.2025

Gösterim Sayısı: 6775

Kafka’nın Dönüşüm Eserine Psikanalitik Bir Bakış: Freud ve Lacan Perspektifinden Franz Kafka’nın Dönüşüm adlı eserinde, Gregor Samsa’nın bir sabah dev bir böceğe dönüşmesi yalnızca fiziksel bir değişim değil, aynı zamanda öznenin bastırılmış arzuları, toplumsal yükümlülükleri ve aile yapısı karşısında yaşadığı varoluşsal çöküşün simgesel bir anlatımıdır. Bu dönüşüm hem Freud’un dürtü ve bastırma kuramı çerçevesinde hem de Lacan’ın özne, bakış ve simgesel düzen kavramları üzerinden okunabilir. Freudçu bakış açısından, Gregor’un dönüşümü, bireyin bastırılmış içsel çatışmalarının bedensel semptom yoluyla dışavurulmasıdır. Gregor’un tüm hayatını ailesine adamış olması, kendilik arzusunu bastırmasına neden olmuş, süperego tarafından yönlendirilen bir yaşam kurmuştur. Arzularını bastıran Gregor, bir sabah “çalışamayacak hale gelecek” bir forma, yani böceğe dönüşerek hem toplumsal görevlerinden hem de aile içindeki rollerinden kopar.

Daha Fazla