Bloglarım

Lacancı Bir Okumayla Aşk-ı Memnu

08.09.2025

Gösterim Sayısı: 401

Lacancı bakış açısıyla roman, arzunun hiçbir zaman tam anlamıyla tatmin edilemeyeceğini ve daima eksiklikten beslendiğini gösterir. Bihter’in Behlül’e duyduğu çekim, yalnızca aşk ya da tutku değil, kendi içindeki eksikliği dolduracağına dair yanılsamanın sonucudur. Bu noktada Behlül, gerçek bir kişi olmaktan çok, Bihter’in arzularını taşıyan ve temsil eden bir nesne haline gelir. Adnan Bey figürü, Lacan’ın “babanın adı” dediği toplumsal yasa ve düzenin temsilidir. Yasa, sınır koyar ama aynı zamanda yasak olanı cazip hale getirir. Bihter’in Behlül’e yönelmesi, yalnızca kişisel bir tercih değil, yasağı ihlal ederek arzunun yoğunluğunu hissetme girişimidir. Yasa sayesinde “yasak aşk” bir anlam kazanır ve bu ihlal ediş arzuyu daha da güçlendirir.

Daha Fazla

Yıkıcılık, Ölüm Dürtüsü ve Psikoz

07.06.2025

Gösterim Sayısı: 1067

Yıkıcılık, insanın içinde taşıdığı o kara mayın: Freud’a göre sadece başkasına değil, kendine yönelmiş bir öfkenin, bastırılmış bir gerçeğin infilakı. Lacan içinse yıkıcılık, simgeselin kurucu eksikliğiyle gelen bir tür varoluşsal yarılmadır; insan konuştuğu andan itibaren kendinden düşmüştür, ve bu düşüşün yankısı zamanla kendini şiddet, sapkınlık ya da nihilizm olarak gösterir. Yıkmak, bazen bir anlam talebidir; bazen de dilin bozguna uğradığı yerde ortaya çıkan bir çığlık. Freud’un 1920’lerde tanımladığı ölüm dürtüsü (Todestrieb), organizmanın tekrar cansızlığa dönme eğilimini anlatır: Tüm canlılığın, sonunda kendini sessizlikte eritme arzusudur bu. Lacan bu dürtüyü, jouissance (haz+acı) kavramıyla yeniden düşünür: Ölüm dürtüsü, sadece sona erme değil, aynı zamanda varoluşun sınırlarını zorlayan bir hazda ısrar etme biçimidir. Yani özne, acıya rağmen hatta bazen acı sayesinde var olmaya çalışır. Toplumun normları tarafından dışlanan, bastırılan her şey, dönüş yolunu ölüm dürtüsünün patikalarında bulur.

Daha Fazla

Frida Kahlo’ya Lacancı Bir Bakış: Arzunun Yaralı Yüzü

01.04.2025

Gösterim Sayısı: 7124

Frida Kahlo’nun sanatı, yalnızca bir otoportre dizisi değil; Lacancı anlamda parçalanmış öznenin arzusu, kaybı ve eksikliğiyle yüzleşmesidir. Onun eserlerinde kadınlık, beden, acı ve kimlik sürekli olarak sorgulanır. Lacan’ın özne kuramı açısından Frida’nın sanat üretimi, simgesel düzende bir yer arayan ama sürekli “Gerçek” olanla —yani temsil edilemeyen travmatik deneyimlerle— karşılaşan bir öznenin dışavurumudur.

Daha Fazla

Narsisizm ve Psikanaliz

01.04.2025

Gösterim Sayısı: 7286

Bebek doğduğunda ideali kendi benliği içindedir ve daha narsistik konumundan dünyaya bakar. Dünyanın merkezinde olandır ; talepleri özellikle annesi tarafından karşılanmalıdır ve ötekilere kendi ihtiyaçlarını reddetmesi veya kapsamasına göre ruhsallığında yer açabilir. Doğduğu beşik,tahtıdır. Büyümek bu tahtan inmekle (emeklemek,yürümek), tahtına birilerinin oturabildiğini görmek ve buna tahammül edebilmekle ( kardeş ve üçüncü ile tanışan oidipus kompleksimiz) ve açıldıkça çok fazla tahtın olduğunu farkedip herkesin aynı ruhsallıkta olmadığını ama benliğinden daha üst veya alt konumda da olmadığını görebilmekle devam eder. Bu anlamda sağlıklı bağ kurmak için ilk adım annenin, çocuğun taleplerini duyabilmesi ve karşılayabilmesidir. Parman(2020), annenin bebeğe kapsayan-kapsanan bir ilişki sunduğunu söyler.Bir bebek ağladığında ona “Acıktın mı sen?” diye sorduğunda, bebek yaşadığı bu rahatsızlığın duyulduğunu ve bunun “açlık” olduğunu anlar. Böylelikle yaşadığı çatışma anne tarafından duyulmuş ve kendi ruhsallığında da tanımlanmış olur. Ama eğer anne bebeklikten çocukluk evresi boyunca onun taleplerini kapsayamazsa veya çocuk ebeveyni tarafından defalarca hayal kırıklığına uğrar ve başa çıkmak içib onlardan beklentisini benliğine geri çekerse ( bu düşlemsel olarak idealize edebileceği bir ebeveyn bulamayışı ile de ilgili olabilir) , narsisizm gelişir.

Daha Fazla

Histeri ve Öteki Kadın

01.04.2025

Gösterim Sayısı: 7578

Histeriyi klinikte en çok , ‘‘öteki kadın, başka kadın‘‘ üzerinden tanırız. Histerik özne ikili ilişkiye başka bir kadını düşlemsel ya da gerçek olarak dahil ederek ödipal bir üçgen yaratır. Bu öteki kadınlar ‘‘ kadınsılığa dair bilgileri olan‘‘ kadınlardır. Özellikle kıskançlık ya da aldatılma düşlemlerinde çalışıldığında bir süre sonra partnerin arzusundan çok bu öteki kadına duyulan öfkenin hasedin daha kuvvetli olabileceğini görürüz. Bütün bu duygulanımlar bize histerik öznenin ödipi nasıl deneyimlediği hakkında bir bilgi verir. Dor( 2013), histeriğin yüceltme mekanizmalarına baktığında bu yüceltilmiş nesnenin bir babanın ikamesinden çok ‚‘‘eksiksiz baba‘‘ olduğunu söylemiştir. Bu dinamiğe baktığımızda babasının şefkatinden mahrum kalmış, onun idealizasyonunu karşılayamamış öznelerin neden histerik semptomlar geliştirdiklerini göstermektedir.

Daha Fazla